Uluslararası istatistiklere baktığımızda ölümlerin %50 si, ateşin (alevin) olduğu noktanın dışındaki oda veya alanlarda olduğu tespit edilmiştir. Ne yazık ki ölüm ve yaralanmalarda, alevin bulunduğu nokta dışındaki kapıların bazılarının yangına dayanıklı kapı olmaması, yangına dayanıklı kapı var ise de düzgün kapatılmamasından kaynaklanması, yangın kapılarına verilen önemsizliği göz önüne çıkarmaktadır.
Düzgün kapatılmayan veya kapanmayan kapılarda yapılan incelemelerde, takıldıkları günden, yangın çıktığı güne kadar hiçbir bakımın yapılmamış olmasıdır. Doğru montaj ve bakımı yapılan kapılar ile bu işlemlerin doğru yapılmadığı kapılar arasındaki fark ise, yaşam ile ölüm arasındaki fark kadardır. Ya yaşarsın ya da zehirli gazlardan dolay ölürsün.
Yangına dayanıklı kapılar, bir binanın Pasif Yangın Koruma ve Ekipmanlarının hayati bir parçasıdır. Göz ardı edilmemesi gereken önemli bir detaydır. Bakımlarının sürekli yapılması şarttır. İnceleme yapmış olduğumuz birçok tesiste ki bu oranı %90 olarak verebilirim. Yangına dayanıklı kapıların uluslararası standartlara uygun olmadığını gördüm (NFPA 80). Tüm bina türlerinde NFPA 80 standartlarının uygulanması ve buna göre denetlemelerin yapılması şarttır.
Yangına dayanıklı kapı görüntüsünde yapılan ahşap kapılara, pvc kapılara sağlık alanında hizmet veren binalarda karşılaşmak da başka bir şaşırtıcı durumdur. Bir yangın durumunda bu tesiste bulunan tüm ziyaretçiler, kendisini taşıyamaz durumdaki hastalar çok büyük tehdit altında oldukları, acil tahliye durumunda bu kapıların ne kadar önemli olduğu bilincinde olmadığımız bir gerçektir.
Her kapı, kullanılan mekânın risk değerine göre düzgün bir şekilde montajının yapılması gerekmektedir. Örnek verecek olursam, 90 dakika yangına dayanıklı bir kapının montajının yapılacağı bölmenin de 90 dakika yangına dayanıklı olması gerekir. Alçıpan levha ile bölünmüş bir bölüme 90 dakika yangına dayanıklı kapı monte etmek son derece yanlış bir uygulamadır.
Yangın eşittir zamandır. Zaman ile yarışırken düzgün şekilde montajı yapılmış yangına dayanıklı kapılardan geçerek etkilenen bölgeyi terk etmek acil tahliye sırasında bize değerli ve yaşama tutunmak için zaman kazandıracaktır.
Yangına dayanıklı kapılarda en çok rastlanan sorunlar;
- Yangına dayanıklı conta sorunu
- Duman sızdırmazlık sorunu
- Uluslararası standartları ihtiva eden kapı üstüne perçinli levhası yokluğu sorunu
- Kapı kasalarının uluslararası standartları ihtiva eden perçinli levhası yokluğu sorunu
- Kapı ve Çerçeve arasındaki spesifikasyonları aşan aralık sorunu
- Uygun olmayan menteşeler
- Kırık, arızalı veya eksik donanım
- Kapıların önünün, arkasının depo gibi kullanılması,
- Kapı kasalarının hasarlı olması
- Kapı mandallarının düzgün bir şekilde yerine oturmaması
- Uluslararası standartlara haiz sertifikalarının olmaması
- Test raporlarının sertifika yerine kullanılması
- Yangına dayanım derecesi ile kapının kullanıldığı bölümün aynı derecede inşa edilmemesi
- İnsanların tahliye güzergahı üzerindeki kapıların ters açılması sorunu
- Acil tahliye sırasında kaçış güzergahı üzerindeki kapıların kart ile açılma sorunu
- Kapıların kilitli tutulması sorunu
- Çift kanatlı kapıların ayarsızlığı sorunu
Bu tespit edilen sorunları çoğaltmak mümkün.
Unutmamamız gereken konu; yangına dayanıklı kapının her bölümünün, gerektiğinde düzgün çalışacağından emin olmak ve denetimleri buna göre yapmak.
Yangına dayanıklı kapıların farklı sorunlara neden olduğu iddiasında bulunan işletmecilerle de karşılaştım. Vermiş oldukları örnek ise; kapının ağır olması, kapı açıldığında kendi kendine kapanması nedeniyle yaralanmalara neden olduğu ve benzeri konularda yangın kapılarının suçlanması.
Engelli ve/veya daha az yetenekli bireylerde, çocuklarda belirli riskler bulunmaktadır. Bu potansiyel risklerin üstesinden gelmek için, bazı çözümler de düşünülmüştür. Örnek verecek olursam otomatik kapı açma özelliği veya sürekli açık durumdayken yanın anında kendiliğinden kapanan kapılar ile bu sorunlar ortadan kaldırılmıştır.
Pasif Yangın Önleme Ekipmanlarından biri olan yangına dayanıklı kapılara, her binada fazlasıyla ihtiyaç vardır. Ev, ofis, fabrika, hastane, restoran, kütüphane, spor merkezi, bakım evleri, barlar, restoranlar, mağazalar, Temelde insanın olduğu her yerde kullanılmalıdır.
Yangın kapıları bir binayı bölümlendirmeye, zonlara bölmeye, yangınları ve dumanları bir yerde sıkıştıracak şekilde, bölmeleri düzenlemeye yardımcı olur. Böylece yangınların üstesinden gelinebilir ve insanlar boşaltılabilir.